En wanneer is je boek er nu?

Sinds iedereen weet dat mijn boek af is, krijg ik regelmatig de vraag: ‘En wanneer is je boek er nu?’ Alsof tussen het laatste getypte woord en een fysiek boek slechts een kleine muisklik ligt.

Ik begrijp best die vraag. Pas toen ik zelf in deze fascinerende wereld van schrijven stapte, gingen mijn ogen open. Vroeger dacht ik dat als je de laatste letter op papier had gezet, je het geheel naar een uitgever stuurde en als het niet al te beroerd was, dan maakten zij er wel een boek van en een maandje later lag je in de winkel.

Ging het maar zo gemakkelijk.

Maar hoe gaat het dan wel?

Er is niet één proces dat voor elke schrijver hetzelfde is. Iedere schrijver heeft zijn eigen manier van werken. Ik kan je enkel vertellen hoe het bij mij is gegaan.

Ik begon met mijn verhaal neer te pennen. Ik schreef maar door, hoofdstuk na hoofdstuk, tot ik plots bij het einde was. Klaar, dit was mijn verhaal. Wat nu? Al snel werd ik wakker uit de illusie dat het klaar was. Dit was mijn eerste versie. En een ongeschreven wet in schrijversland is dat je eerste versie slecht is. Nee, niet zo slecht dat je alles maar beter in de virtuele prullenbak kiepert en het vergeet. Slecht in de zin van: er zijn veel herhalingen, je vertelt de lezer nog te veel in plaats van dat je het laat voelen, sommige verhaallijnen gaan nergens heen, sommige verhaallijnen bevatten nog gaten, en nog zoveel meer ‘fouten’.

Maar dat is niet erg. Zeker niet. Je hebt nu een basis, je weet waar je verhaal naartoe gaat en waar het eindigt. Vergelijk het gerust met een ruwe diamant. Het juweel zit erin, maar er moet nog veel geslepen worden voor het schittert.

Ik heb enkele mensen mijn verhaal laten lezen. Zij gaven me kritiek. Soms confronterend, maar altijd verhelderend. Ik kreeg een andere inkijk in mijn verhaal. Ze vertelden wat hen niet aanspraak, maar ook wat hen ontroerde of wat ze amusant vonden. Met die kritiek in mijn achterhoofd ben ik dan begonnen met alles nog een keer te lezen, en ben ik beginnen schrappen wat niet paste, of toevoegen waar er nog lacunes waren.

Opnieuw dacht ik dat ik klaar was, dat mijn boek af was. Helaas … ik had een betere versie, maar nog steeds schitterde mijn diamant niet. Ik ontdekte dat ik dan wel een goed verhaal kon verzinnen, maar dat het mij nog ontbrak aan schrijfkennis. Een schrijfcursus, dat had ik nodig.

Zo kwam Sabine Mourits van Tekst in Detail in mijn leven. Ik volgde een schrijfcursus bij haar en leerde zo heel veel theorie die ik gelijk ook in de praktijk kon omzetten. Gaandeweg werd er geschaafd aan mijn ruwe diamant. Langzaamaan begon het te glanzen, maar nog niet zoals ik wilde.

Daarvoor had ik hulp nodig van buitenaf. Ik voelde dat ik het zelf niet meer ging kunnen verbeteren. En zo kwam ik dus opnieuw bij Sabine terecht, die als redacteur mijn tekst van kritische noten voorzag. Ze gaf me inzicht in mijn tekst en wist mijn grenzen te verleggen. Eindelijk was er die fonkelende diamant. Eindelijk was het klaar om het naar een uitgever te sturen.

Op dat punt zitten we dus nu. Verschillende uitgevers hebben mijn manuscript nu in hun ‘slush pile’ liggen, een virtuele stapel van allemaal manuscripten van, vaak, beginnende schrijvers, hopend dat hun manuscript net harder schittert dan de anderen.

Als er nu eentje ‘ja’ zegt, kan ik dan volgende maand je boek kopen?

Nee, toch niet. Dan begint het pas. Er komt opnieuw een redacteur bij kijken die je nogmaals je tekst onder handen laat nemen. Als die dan goedgekeurd is, is er nog een corrector, een vormgever voor de binnenkant (zodat je niet plots nog een woord van een hoofdstuk op een verder wit blad krijgt), de tekst op de achterflap, het coverdesign. En als dat allemaal in orde is, dan is het nog wachten op een plaatsje in de rij. Een uitgever gaat niet al zijn boeken zomaar willekeurig op de markt gooien. Er wordt een planning gemaakt. Sommige boeken doen het beter in de zomer, terwijl andere net populairder in de winter gaan worden.

Dus kortom, wanneer is je boek er dan? Geduld. Maar geen nood, als hij er is, dan zal ik het van de daken schreeuwen en iedereen, misschien tot vervelens toe, laten weten dat hij nu echt te koop is. Geloof me.